.png)
Lamp kapot snel nieuwe kopen bij de supermarkt en of bouwmarkt of nog beter een speciaalzaak. Maar waar let je op?
Aandachtspunten bij het kopen van een licht
bron ofwel LED lamp:
Gradenbundel of stralingshoek
Lumen
Het aantal Lumen is een belangrijk gegeven op een doosje. Het geeft de hoeveelheid licht aan dat een lamp uitstraalt. Het is de lichtsterkte. Hoe meer lumen, hoe meer licht een lichtbron geeft. Een ouderwetse gloeilamp van 40 watt is ongeveer gelijk aan een LED lamp van 430 lumen, en 60 watt is ongeveer 800 lumen. Een halogeen lamp van 50 watt is ongeveer 450 lumen. Let wel dit kan per fabrikant wisselen.
K van Kelvin
Met Kelvin wordt de lichtkleur aangegeven. Fabrikanten gebruiken termen als flame, warmwit, koelwit en wit. Dit om de keuze voor de consument iets makkelijker te maken. Laat je niet foppen door deze termen want de kleurtemperatuur is heel bepalend voor de sfeer in je huis. Als je een licht en fris interieur hebt en je gebruikt warmwit (2700K) dan wordt alles een beetje oranje/geel. Zonde van het zo zorgvuldig samengesteld kleurenplan. Hier volstaat een koelere wit als 3000k veel beter. Vind je dit 's avonds te ongezellig en koel, daar hebben ze Dim-to-warm voor uitgevonden. In een industrieel interieur met schoonmetselwerk en veel stalen elementen is het juist prettig om met wat warmere verlichting te werken (2700k) zodat het niet te koel en ongezellig oogt.
Een snelle vuistregel is bij een warme ondertoon in het interieur gebruik je rond de 2700k. Voor de koelere ondertonen zoals blauw, groen, paars 3000-4000K.
Dimbaar
Als je de lamp wilt dimmen door middel van het armatuur of via een externe dimmer op de wand of app. Moet deze daar wel geschikt voor zijn.
Er zijn twee soorten dimbare lichtbronnen.
fase afsnijding (meest gangbare) aanduiding R,C. Dimt tot 100% en is daardoor energiezuinig.
fase aansnijding aanduiding R,L Dimt tot 40%, indien bij gebruik van LED moet dit op de dimmer vermeld staan. Het minimaal vermogen wat gehaald moet worden is een stuk hoger.
Een dimmer op de wand moet geschikt zijn voor LED verlichting. Je kent vast het probleem wel met knipperende lampen zodra je deze dimt. Dat komt doordat het minimaal aan te sluiten vermogen niet wordt gehaald. Het vermogen van de ouderwetse gloeilamp en halogeen verlichting lag vele malen hoger dan die van LED. Het minimale en maximale vermogen is terug te vinden op een dimmer. Deze grenzen worden niet voor niets aangegeven. Wordt het maximum overschreden dan zal de dimmer doorbranden. Simpel te voorkomen door het wattage van alle aangesloten lampen op te tellen.
Fabrikanten geven vaak wel aan welke lamp geschikt is voor welke dimmer.
Op een doosje staat ook weleens dim-to-warm, dit betekent dat als je de lichtbron gaat dimmen dat de kleur warmer wordt en dat ervaren we als gezelliger.
RA /CRI waarde
Dit wordt helaas niet vaak vermeld op een doosje. De betere merken bij lichtspeciaalzaken zetten deze informatie er wel op. Maar wat is nou de RA / CRI waarde? Hoe goed geeft de lichtbron kleuren als werkelijk weer. De Ra-waarde duidt aan in welke mate de kleuren aanwezig zijn in de lichtbron. De zon heeft een RA waarde van 100%, een ouderwetse gloeilamp haalt deze waarde ook. Bij LED is het anders de waarde die momenteel gehaald wordt is 98%. De meeste standaard verlichting heeft een RA waarde van 80. Dat betekent dat 80% van de kleuren aanwezig zijn
Je kent het vast wel;
Je vraagt aan de verkoopster of je het kledingstuk even buiten bij daglicht mag zien. Buiten ervaar je de kleur écht'. RA onder de 80, 90 was veel beter geweest.
Of 's avonds op een verlichte parkeerplaats. Je kan prima je sleutels vinden in je tas , maar alle auto's hebben bijna dezelfde kleur. De kleurnuances zijn verdwenen. RA lager dan 59
Als ik bezig ben met een kleurenplan wil ik dat alles goed op elkaar is afgestemd. En is is de RA waarde echt heel belangrijk, en gebruik ik. Maar heb je wel licht nodig maar maakt kleur niet uit, bijvoorbeeld het achterommetje verlichten, dan voldoet een RA waarde van onder 59 prima.
Wattage
Het wattage van een lamp is de hoeveelheid energie dat de lamp verbruikt. LED gebruikt ongeveer 85% minder energie dan de gloeilamp. Vroeger, in de tijd van gloeilampen, gaf het wattage aan hoe fel deze lamp zou branden. Tegenwoordig door LED verlichting is dit niet meer van toepassing en wordt er voornamelijk naar Lumen gekeken als het om lichtopbrengst gaat.
Levensduur in uren
Dé lampenfabrikant PHILIPS zegt hierover; Levensduur 50.000 uur komt neer op 5,7 jaar als het licht 24 uur per dag brandt; 7,6 jaar als het licht 18 uur per dag brandt en 11,4 jaar bij 12 uur per dag. De lichtopbrengst neemt in de loop van de tijd af.
EU heeft afspraken gemaakt dat de levensduur te meten is vanaf het moment dat de lichtopbrengst met 30% is afgenomen, d.w.z. dat er nog 70% lichtopbrengst over is. Dit wordt vaak aangeduid als L70-levensduur en wordt gemeten in uren.
Aantal schakelcycli
Het aantal keren dat de lamp in- en uitschakelt wordt is van invloed op de levensduur van de lamp. Als u dit erg vaak doet, zal de lamp ook wat minder lang meegaan. Het in- en uitschakelen van een lamp noemen we een schakelcyclus. Bij de meeste lampen wordt niet vermeld hoe veel schakelcycli de lamp precies meegaat, maar bij PHILIPS wordt dit altijd wel uitvoerig getest en ook aangegeven.
Gradenbundel of stralingshoek
Een gradenbundel oftewel stralingshoek, geeft de hoek aan van de lichtbundel die de reflectorlamp (het wel bekende spotje) uitstraalt. De breedte van een
lichtbundel wordt gemeten in graden, of wel de hoek waarin deze schijnt. Hoe groter de gradenbundel hoe breder de spot zal schijnen. Meest gangbare zijn 24° - 36°- 40° . Maar wil je juist een Kunstwerk uitlichten dan kan een spotje van 10° erg mooi en spannend effect geven. Zo zie je maar weer een spotje is nooit zomaar een spotje.
IP waarde
Bij de aankoop van een armatuur is het vooral belangrijk op de IP waarde te letten bij gebruik in de badkamer en voor buitenverlichting. De IP waarde geeft aan of een lichtbron beschermt is tegen het binnendringen van vaste en vloeibare stoffen. Het eerste getal geeft bescherming aan voor stof of zand. Het tweede getal is voor vloeistoffen. Dit loopt van stofvrij tot hogedruk waterdicht. Hoe hoger het getal hoe beter de lichtbron beschermt is. IP44 is het meest voorkomend bij binnenverlichting. Voor de badkamer en buiten vanaf IP54.
